193

20ص.

نخستين رسالهاي كه در نقد نظريۀ داروين، به فارسي نوشته و در سال 1298 ق منتشر شد، نيچريه سيد جمالالدين اسدآبادي است. رسالهاي ديگر نيز در سال 1299 ق با عنوان آيات بينات به قلم آيتاللّه محمدحسين شهرستاني به فارسي نوشته شده است. سپس كتاب مفصل آيتاللّه محمدرضا نجفي اصفهاني، كه در سال 1331 ق و با عنوان نقد فلسفه داروَن منتشر شده است، ظاهراً سومين اثر مطالعه شده در بررسي نظريۀ داروين است. مرآت العقل اثري در علم به فارسي است كه در سال 1330 ق به قلم آيتاللّه محمد علي سنقري حائري ) 1293 - 1378 ق( از علماي برجستۀ كربلا نوشته شده است. وي در جلد اول كه شامل مادهگرايان( ( » ماديين « يك ديباچه و سه مقاله است، به اشكالات و تناقضات ميپردازد و با روش فلسفي-كلامي آنها را نقد ميكند و سپس در مقالۀ سوم زير به چهار محور اصلي نظريۀ داروين اشاره ميكند و » ابطال نواميس اربع « عنوان به زعم خود فساد هر يك را برميشمارد. ادعا اين است كه با وجود اين كتاب كه به فارسي و در 1330 ق نوشته شده است، ميتوان فصل نويني را در مطالعات تاريخ علم دوران قاجار گشود.

تاريخ علم

1397

16

1

95-114

بهار و تابستان