130

19ص.

فخر رازي، متكلم و فيلسوف قرن ششم هجري ) 543 - 606 ق( آثار بسياري در حوزههاي گوناگون معارف عصر خود نوشته است. گذشته از برخي از نظريات بديع كه در آثار منطقي و كلامي و فلسفي او ديده ميشود، بسياري ديگر از نوشتههاي او بر پايۀ منابع ديگري فراهم آمده است كه برخي از آنها امروز در دست است و بسياري از آنها از ميان رفته است. تحقيق در اين آثار ميتواند روشن كند كه فخر رازي چگونه منابع خود را برميگزيده و چگونه در آنها تصرّف ميكرده است. در اين مقاله برخي از مباحث رياضي كه فخر رازي در آثار خود از ابن هيثم، رياضيدان و فيزيكدان بزرگ قرن چهارم و پنجم هجري، نقل كرده است بررسي ميشود و نوع و حدود تغييراتي كه فخر رازي در اين مطالب داده مورد بحث قرار ميگيرد. اين پژوهش ميتواند پرتو تازهاي بر ارتباط فكري ميان اصناف مختلف محققان اين دوران مهم از تاريخ فكري تمدن اسلامي فيلسوفان، متكلمان، و عالمان بيفكند و نيز ميزان رواج – – برخي از آثار ابن هيثم را در حوزۀ فرهنگي ايران، تقريبا يك قرن و نيم پس از مرگ او، نشان دهد.

تاريخ علم

1392

11

1

139-157

بهار و تابستان