194

25ص.

مسألۀ حركت زمين )حركت وضعي و حركت انتقالي آن( و حل ايرادات طبيعي و تجربي حاصل از پذيرش اين حركت، يكي از مسائل مهم در پذيرش يا رد نجوم خورشيدمركز بوده است. با اين كه در آثار هيئت دورۀ اسلامي، سعي بر آن بود تا دلايلي كه براي بر سكون زمين مطرح ميشوند، بيشتر دلايلي تجربي باشند، اما به نظر ميآيد در نزد متفكران دورۀ قاجار، اين دلايل تجربي نسبت به دلايل طبيعي اهميت كمتري داشتند. عبدالغفار نجمالدوله در كتاب قانون ناصري ) 1284 ق( به تفصيل به مسائل مربوط به نجوم جديد و اكتشافات نجومي روز ميپردازد. با اين كه مطالب مطرح شده در اين كتاب عموماً از سطح كتابهاي علم براي عموم فراتر نميرود، اما بررسي آن براي شناخت استدلالهاي نجومي مطرح شده در مورد حركت زمين در دورۀ قاجار لازم به نظر ميرسد. مقالۀ حاضر به بررسي دلايل نجمالدوله در موضوع حركت زمين در كتاب قانون ناصري ميپردازد.

تاريخ علم

1397

16

1

115-139

بهار و تابستان