350

26ص.

هدف پژوهش حاضر شناسايي جايگاه «عادت » و «عامليت » در پرورش انسان است. روش پژوهش، «تحليل مفهومي » است كه ناظر بر فراهم آوردن تب يين روشن از معناي يك مفهوم ب هواسطة توضيح دقيق ارتباطات آن با ساير مفاهيم است. عادت حالتي است در وجود انسان كه در اثر كن شهاي تكراري پديد م يآيد و ب هتدريج دشواري انجام آن كنش را آسان م يكند. عامليت نيز بر مفاهيمي نظير آزادي عمل، مسئولي تپذيري و پاس خگويي در بروز يك كنش استوار است و از مبادي ميلي، معرفتي و ارادي در وجود انسان نشئت م يگيرد. مه مترين يافت ههاي اين پژوهش عبار تاند از: ضرورت پرورش عامليت در فرايند تربيت و عقب راندن موقت آن؛ رفع مسئوليت متربي هنگام سلب عامليت؛ نفي مطل قانگاري در پرورش عامليت به دليل امكان خطا در مبادي عمل؛ وابستگي خودكنترلي در عامليت به بلوغ ايماني و معرفت ارزشي عامل؛ ارزش مضاعف عاد تهاي هوشيار به سبب شك لگيري در بستر عامليت؛ ارزشمندي عاد تهاي ناهوشيار هنگام ضعف عامليت؛ نقش مؤثر عاد تهاي ناهوشيار در تقويت مبادي عمل، محدوديت عاد تهاي هوشيار در وابستگي به مبادي عمل؛ جلوگيري از زوال عاد تها از طريق ايجاد پيوند با محر كهاي ارزشي و عاطفي. نتيجة اين پژوهش نشان داد كه عاد تهاي هوشيار، در بستر عامليت شكل م يگيرند و با آن معارض نيستند. اين عاد تها در جايگاه غايت مطلوب، با پرورش عامليت در تعار ضاند و در مقام تسهي لكننده، مكمل رشد عامليت هستند. همچنين در منظومة تربيتي، پرورش «عامليت » و «عاد تهاي هوشيار » در جايگاه «اهداف واسطي » و پرورش «عاد تهاي ناهوشيار » در جايگاه «اهداف ابزاري » قرار دارند.

نوآوري هاي آموزشي

1398

18

72

91-116

زمستان