سنگ لاجورد ) Lapis lazuli ( نام سنگي است كه در فلات ايران استخراج مي
شود. خاستگاه اصلي سنگ لاجورد، معادن سرسنگ در سرزمين بدخشان در
شماليترين بخش افغانستان است. اين سنگ به رنگ آبي تيره همراه با لكه
هاي طلايي پيريت است و از سنگهاي نيمهقيمتي و شناخته شده در عهد ايران
باستان و يكي از كالاهاي تجاري ايرانيان بود. دانشمندان ايراني از جمله
ابوريحان بيروني، ابن سينا، خواجه نصيرالدين طوسي، جوهري نيشابوري و غيره
در مورد خصوصيات اين سنگ و خواص درماني آن مطالب بسياري آوردهاند.
هنرمندان ايراني در سدههاي مياني و اروپايي دورۀ رنسانس از اين سنگ به
عنوان رنگدانۀ لاجوردي )آبي نيلي( در نقاشيهاي خود استفاده ميكردند.
امروزه از آن براي ساخت جواهرات نيمهقيمتي، وسايل تزييني، نقاشي، آثار
هنري و انرژي درماني استفاده ميشود. اين سنگ را ميتوان با استفاده از روش
هاي شناسايي مدرن در علم شيمي بررسي كرد. شيميدانان با استفاده از روش
هاي FTIR ، XRD ، SEM ، EDS ، SR ، PIXE و تركيب آنها با يكديگر، مي
توانند ساختار، مبدأ، سن، ريختشناسي، ناخالصي، اجزاي تشكيلدهنده و
تاريخ اين سنگ را تعيين كنند.
