74

26ص.

به احتمال بسيار كهن ترين سند موجود به زبان فارسي كه به معرفي و تشريح علم هيئت جديد پرداخته است، نامه اي است كه در سال 1624 م، يعني كمتر از ربع قرن پس از مرگ تيكو براهه، در دوران شاه عباس اول تدوين شده است. اين نامه را اشراف زادۀ ايتاليايي، پيترو دلاواله، بر اساس گفتار كشيش و رياضي دان ايتاليايي كريستفرو بوري خطاب به دوست منجمش زين الدين لاري نوشته و براي او فرستاده است. در اين نامه دلاواله به تشريح مدل براهه مي پردازد و همراه آن براي اثبات برتري آن در مقايسه با نظام بطلميوسي دليل مي آورد. علاوه بر آن از رونق علوم رياضي و هيئت در اروپا سخن مي گويد و از كوپرنيك و كپلر وگاليله به عنوان بزرگان اين علوم نام مي برد. وي همچنين خبر از اختراع تلسكوپ و رصد اقمار مشتري مي دهد. دلاواله در خاتمه از مطابقت مدل براهه با كتب مقدس مسيحيان سخن مي گويد و سعي دارد زين الدين لاري را قانع كند كه اين مدل مغايرتي با نص كتاب هاي مقدس و وحي ندارد.

تاريخ علم

1390

10

1-26