884

در ميان محققانِ ده ههاي اخيرِ تاريخ علم دورۀ اسلامي رشدي راشد سهم بسزايي در مطالعۀ تاريخ رياضيات دورۀ اسلامي دارد. او در فعالي تهاي خود تلاش كرده است هم به كم و كيف آنچه در رياضيات اين دوره صورت گرفته است بپردازد و هم در بارۀ ت أثير آن بر سير رياضيات جهان تحقيق كند. آنچه تحقيقات راشد را از تحقيقاتي كه پيش از او در اين باره انجام شدهاند متمايز م يكند يكي احاطۀ او به تاريخ رياضيات قبل و بعد است و ديگري توجه معرف تشناسانۀ او به فل سفۀ كاري رياض يدانان دورۀ اسلامي اس ت. در نتيجه آنچه راشد از پژوهش در رياضي اين دوره استخراج كرده است شكي باقي نم يگذارد كه در رياضيات دورۀ تمدن اسلامي گا مهاي مهم و ريشهاي برداشته شده كه ا ز رياضيات دوران باستان بسيار فراتر م يرود و در واقع محرك وسرآغاز كار رياضيات اروپا از قرن چهاردهم و ب هويژه از قرن شانزد هم ميلادي است . در اين مقاله نشان داده م يشود كه كارهاي راشد ما را به ترديد در سه فرض مهم در تاريخ رياضيات فرام يخواند. يكي اين كه سهم رياض يدانان دوران اسلامي جز حفظ بخشي از ميراث يوناني و تغييرات جزئي در آن نبوده است؛ ديگر بودن رياضيات دوران باستان؛ و سوّم اين فرض كه تجديد » اروپايي « فرض حيات علمي اروپا، ب هويژه در رياضيات، ادامۀ مستقيم سنّت يوناني و اسكندراني است: سه فرض اصلي كه بيشتر تاري خهاي رياضيات بر آن استوارند.

تاريخ علم

1400

19

2

275-284

پاييز و زمستان